Zachowane w Ruinach: Tajemnice Świątyni w Nasławicach

Nasławice, położone na południowo-zachodnich krańcach powiatu, od lat przyciągają osoby zainteresowane historią regionu oraz miłośników architektury. W centrum uwagi znajduje się ruina dawnej świątyni, która przez wieki była świadkiem przemian religijnych i politycznych tego fragmentu Śląska.

Architektura i otoczenie starego kościoła

Kamienne mury dawnego kościoła poewangelickiego to jeden z najlepiej rozpoznawalnych punktów w Nasławicach. Zbudowana z lokalnego gabra świątynia pamięta czasy średniowiecza, a charakterystyczne gotyckie elementy oraz renesansowe płyty nagrobne zachowały się do dziś. Ruiny otacza kamienny mur, za którym wciąż funkcjonuje stary cmentarz. Uwagę przyciąga także rozłożysty cis, od wieków uznawany za symbol przemijania, rosnący tuż przy prezbiterium.

Złożona przeszłość religijna miejscowości

W Nasławicach jeszcze do połowy XX wieku istniały dwie świątynie różnych wyznań. Młodszy kościół katolicki powstał w XVIII wieku, natomiast starszy, którego mury zachowały się do dziś, od XIV wieku służył najpierw katolikom, potem ewangelikom. Zmiany przynosiły kolejne wojny i decyzje polityczne – po zakończeniu wojny trzydziestoletniej protestanci musieli ustąpić miejsca katolikom, zgodnie z traktatem pokojowym.

Wpływ historycznych decyzji i zmian granic

Znaczący punkt zwrotny nastąpił po śmierci księcia Jerzego Wilhelma, gdy Nasławice wraz z okolicą weszły pod panowanie Korony Czeskiej, co doprowadziło do kolejnego przejęcia kościoła przez katolików. Jednak już na początku XVIII wieku, dzięki ugodzie zawartej w Altranstädt, protestanci otrzymali prawo do użytkowania świątyni – na krótko. Po odejściu miejscowego pastora ewangelicy znów zostali pozbawieni możliwości korzystania z budynku.

Czasy pruskiego panowania i nowe rozdanie

Przełom nastąpił wraz z objęciem Śląska przez Prusy pod rządami Fryderyka II. Miejscowa wspólnota ewangelicka odzyskała świątynię, natomiast katolicy musieli ją opuścić. Z czasem siostry klaryski rozbudowały swoją kaplicę, przekształcając ją w dzisiejszy kościół św. Józefa. Tak zakończył się długi okres lokalnych sporów o miejsce kultu w Nasławicach.

Zniszczenia wojenne i utracone dziedzictwo

Ostatni dramat rozegrał się pod koniec II wojny światowej. W 1945 roku zabytkowy kościół spłonął, a zniszczenia były na tyle poważne, że podjęto decyzję o rozbiórce wieży kilkanaście lat później. Pozostałości zostały zabezpieczone, jednak wnętrze nie odzyskało dawnego blasku i nie powróciło do życia religijnego.

Losy zabytków z kościoła

Wielu dawnych mieszkańców pamięta jeszcze średniowieczne malowidła zdobiące prezbiterium i charakterystyczne rzeźby. Dziś część wyposażenia z Nasławic można oglądać w okolicznych świątyniach oraz muzealnych zbiorach. Prowadzone są rozmowy dotyczące ich renowacji, jednak nie została jeszcze ustalona data ewentualnych prac konserwatorskich.

Ruiny kościoła w Nasławicach pozostają jednym z najważniejszych świadectw trudnych dziejów lokalnej wspólnoty, przypominając o wielokulturowej przeszłości Dolnego Śląska i nieustannych przemianach, które odcisnęły swoje piętno na krajobrazie oraz pamięci mieszkańców.

Źródło: Starostwo Powiatowe we Wrocławiu